โมเดลโลจิก

โมเดลโลจิก (Logic Model) เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวางแผนและประเมินผลการดำเนินงานของโครงการหรือโปรแกรม โดยโมเดลโลจิกจะแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างทรัพยากร กิจกรรม ผลผลิต และผลลัพธ์สุดท้ายของโครงการ การใช้โมเดลโลจิกช่วยให้เราสามารถมองเห็นภาพรวมของโครงการได้อย่างชัดเจนและวางแผนการทำงานได้อย่างเป็นระบบ

การคิดอย่างเป็นขั้นตอนและการใช้เครื่องมืออย่างอัลกอริทึมและโมเดลโลจิกจะช่วยให้คุณสามารถพัฒนาโปรแกรมและจัดการโครงการได้อย่างมีประสิทธิภาพและเป็นระบบ หวังว่าคุณจะได้รับประโยชน์จากการเรียนรู้หัวข้อนี้และนำไปใช้ในงานของคุณได้ครับ!

ก่อนหน้านี้เรารู้อยู่แล้วว่าเราต้องทำอย่างไรทำอะไรบ้างอย่างชัดเจน แต่เช่นเดียวกันที่เราเองนั้นก็จะต้องคิดก่อนว่าเราจะทำอันนี้ได้หรือไม่ หรือถ้าจะทำแล้วต้องทำอีกเท่าไหร่ นี่แหละสิ่งที่เราจะมาเรียน นั่นก็คือเรื่องของโลจิกนั่นเอง

อีกเช่นเคยที่ว่านี่จะเป็นครั้งแรกที่น้อง ๆ ได้นำเอาการคิดแบบมีตรรกะเพื่อสร้างมันขึ้นมาเป็นขั้นตอนที่มี "ถ้าอย่างนั้น จะทำอย่างนี้" เพื่อให้เข้าใจเป็นคอนเซ็พท์เอาไว้เช่นเดียวกัน ถ้าตอนนี้น้อง ๆ ยังไม่เข้าใจก็ไม่เป็นไรนะ!

คิดก่อนทำได้อย่างไร?

เราคิดก่อนที่จะทำได้เพราะว่าเรารู้ว่าอะไรที่จะเป็นตัวกำหนดขั้นตอนถัดไป และรู้ได้ว่าอะไรเป็นอย่างไรเราถึงจะไปทำอย่างนี้ โดยเราก็ได้มีตัวอย่างการคิดดังนี้

ตัวอย่าง: ถ้าเรามีเงิน 20 บาทเราจะซื้อโค้กหนึ่งขวดใหญ่ แต่ถ้าเรามีไม่ถึง 20 บาทเราก็จะซื้อโค้ดหนึ่งขวดเล็ก

ทำให้เราสรุปได้ว่า เราจะต้องตรวจสอบเงินที่เรามีอยู่ก่อนที่จะไปซื้อสินค้า เช่นถ้าเงินเรามีมากกว่าหรือเท่ากับ 20 เราต้องทำแบบนึง และถ้ามีน้อยกว่าเราก็จะทำอีกอย่างหนึ่ง

การทำซ้ำคือส่วนหนึ่งได้อย่างไร?

เช่นเดียวกันกับการคิดก่อนทำ แต่ครั้งนี้เราปรับมันให้เราทำงานใด ๆ ซ้ำตามจำนวนครั้งที่เราต้องการ หรือทำซ้ำจนกว่าเราจะไม่อยากทำแล้ว

ตัวอย่าง ถ้าเรามีเงิน 100 บาท ในวันนี้เราจะไปซื้อโค้กหนึ่งขวดใหญ่หนึ่งขวดในราคา 20 บาท และไปซื้อทุกวันจนเงินเราไม่เหลือพอที่จะซื้อโค้กขวดใหญ่ได้อีก

ทำให้เราสรุปได้ว่า เราจะต้องตรวจสอบเงินที่เรามีอยู่ก่อนที่จะไปซื้อสินค้า เช่นถ้าเงินเรามีมากกว่าหรือเท่ากับ 20 เราจะซื้อในวันนี้ โดยที่เงินของเราก็จะหายไป 20 บาท และพรุ่งนี้ค่อยว่ากันอีกที

น้อง ๆ เห็นหรือยังว่ามันมีความเหมือนกันอยู่ เพียงแต่ว่าการกระทำใด ๆ นั้นสามารถทำซ้ำได้, ซ้ำไม่ได้, หรือไม่ต้องทำซ้ำเท่านั้นเอง

โจทย์ฝึกฝนการใช้โมเดลโลจิก

ได้เวลาที่เพื่อน ๆ จะได้ฝึกฝนและพัฒนาทักษะการเขียนโปรแกรมของตัวเองกันแล้ว! ในหัวข้อนี้ เราจะมาทำความรู้จักกับโจทย์ที่หลากหลายเพื่อฝึกฝนการใช้โมเดลโลจิกซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาโปรแกรม และการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ

วิธีทำก็คือให้ลองอ่านโจทย์แล้วให้เพื่อน ๆ ลองทำการแบ่งงานออกมาเป็นขั้นตอนจากลำดับที่ได้ระบุไว้ หากว่ามีข้อไหนที่เราไม่ได้ระบุเอาไว้แล้วเพื่อน ๆ คิดว่ามันต้องทำก็สามารถเพิ่มมาได้เลยครับ ไม่มีผิดไม่มีถูกนะ! แต่หากว่าระบุว่าต้องการแบบนี้แล้วไม่ทำตาม อันนี้ถือว่าผิดจ้าาา

โจทย์การใช้โมเดลโลจิก 1

เราจะไปกินข้าวเที่ยงข้างนอกเมื่อตอนนั้นหิว โดยที่ว่าถ้าข้างนอกฝนตกก็จะขอสั่งผ่านแอพฯ และเราก็จะไปสั่งอาหารที่ร้านที่เปิดและอยู่ใกล้บ้านมากที่สุดก่อน โดยที่เราจะผ่านหน้าร้านตามสั่งก่อน ตามด้วยร้านก๋วยเตี๋ยว และร้านสะดวกซื้อเป็นที่สุดท้าย

เฉลยโจทย์การใช้โลจิก

1. ตรวจสอบว่าเราหิวหรือไม่
   1. ถ้าหิวให้ทำต่อไป
   2. ถ้าไม่หิวให้หยุดการทำงาน (หยุดขั้นตอนการไปกินข้าว)
2. ตรวจสอบว่าข้างนอกฝนตกหรือไม่
   1. ถ้าตกให้สั่งผ่านแอพฯ
   2. ถ้าไม่ตกให้ทำต่อไป
3. เดินไปยังร้านที่ใกล้ที่สุด
4. ตรวจสอบว่าร้านเปิดหรือไม่
   1. ถ้าเปิดให้สั่งอาหารที่ร้านนั้นทันที
   2. ถ้าไม่เปิดให้ไปร้านถัดไปจนกว่าจะไปถึงร้านที่เปิด

โจทย์การใช้โมเดลโลจิก 2

ให้น้อง ๆ ลองทำการแบ่งงานออกมาเป็นขั้นตอน จากการเล่าขั้นตอนดังต่อไปนี้:

ตอนเย็นวันนี้เราจะไปออกกำลังกายที่สวนสาธารณะ โดยเราจะเช็คว่าฝนตกหรือไม่ ถ้าฝนตกเราจะออกกำลังกายที่บ้านแทน แต่ถ้าไม่ตกเราจะเช็คอีกว่ามีงานด่วนที่ต้องทำหรือไม่ ถ้ามีงานด่วนเราจะทำงานก่อนแล้วค่อยไปออกกำลังกายหลังจากนั้น แต่ถ้าไม่มีงานด่วนเราจะไปออกกำลังกายที่สวนสาธารณะทันที

เฉลยโจทย์การใช้โลจิก

1. ตรวจสอบว่าวันนี้มีงานด่วนที่ต้องทำหรือไม่
   1. ถ้ามีงานด่วนให้ทำงานก่อน
   2. ถ้าไม่มีงานด่วนให้ทำต่อไป
2. ตรวจสอบว่าฝนตกหรือไม่
   1. ถ้าฝนตกให้ทำการออกกำลังกายที่บ้าน
   2. ถ้าไม่ตกให้ไปออกกำลังกายที่สวนสาธารณะ

โจทย์การใช้โมเดลโลจิก 3

ให้น้อง ๆ ลองทำการแบ่งงานออกมาเป็นขั้นตอน จากการเล่าขั้นตอนดังต่อไปนี้:

สมมติว่าเราต้องการสมัครเรียนหลักสูตรออนไลน์ ก่อนอื่นเราจะต้องเลือกหลักสูตรที่สนใจ ถ้าหลักสูตรนั้นมีค่าใช้จ่ายเราจะต้องทำการตรวจสอบว่าเรามีงบประมาณเพียงพอหรือไม่ ถ้างบประมาณไม่เพียงพอเราต้องเลือกหลักสูตรอื่นแทน ถ้ามีงบประมาณเพียงพอเราจะทำการลงทะเบียนเรียน จากนั้นเราจะตรวจสอบว่าได้รับอีเมลยืนยันการลงทะเบียนหรือไม่ ถ้าได้รับเราจะทำการเข้าสู่ระบบเพื่อเริ่มเรียน ถ้าไม่ได้รับอีเมลเราจะต้องติดต่อฝ่ายบริการลูกค้า

เฉลยโจทย์การใช้โลจิก

1. เลือกหลักสูตรที่สนใจ
2. ตรวจสอบว่าหลักสูตรนั้นมีค่าใช้จ่ายหรือไม่
   1. ถ้ามีค่าใช้จ่ายให้ตรวจสอบงบประมาณ
      1. ถ้างบประมาณไม่เพียงพอให้เลือกหลักสูตรอื่น
      2. ถ้ามีงบประมาณเพียงพอให้ทำการลงทะเบียนเรียน
   2. ถ้าไม่มีค่าใช้จ่ายให้ทำการลงทะเบียนเรียน
3. ตรวจสอบว่าได้รับอีเมลยืนยันการลงทะเบียนหรือไม่
   1. ถ้าได้รับอีเมลให้ทำการเข้าสู่ระบบเพื่อเริ่มเรียน
   2. ถ้าไม่ได้รับอีเมลให้ติดต่อฝ่ายบริการลูกค้า